Στο σχολείο μας εφαρμόζεται και φέτος 2016-2017  η Σχολική Διαμεσολάβηση, στα πλαίσια προγράμματος που υλοποιείται κάθε Τετάρτη 1.20-2.45μ.μ.

 Οι υπεύθυνες καθηγήτριες

Κανιαδάκη Στέλλα και Μενίκη Βίλμα

ΣΧΟΛΙΚΗ  ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ

  Η σχολική διαμεσολάβηση αποτελεί μία μορφή ειρηνικής επίλυσης των συγκρούσεων,  η οποία οργανώνεται και εφαρμόζεται εντός του σχολικού πλαισίου, μεταξύ των μαθητριών, μαθητών, ως εναλλακτική πρακτική που αντικαθιστά το πειθαρχικό σύστημα τιμωρίας.  Μία ομάδα μαθητριών και μαθητών εκπαιδεύεται και λειτουργούν ως διαμεσολαβήτριες και διαμεσολαβητές ανάμεσα σε παιδιά που έχουν συγκρουστεί. Στόχος τους είναι να μιλήσουν και οι δύο πλευρές, να εκφραστούν και να βρουν μία από κοινού λύση έτσι ώστε να σταματήσει μεταξύ τους ο σχολικός εκφοβισμός και να μην επαναληφθεί. Τα παιδιά που έχουν συγκρουστεί όταν επιθυμούν να λύσουν το πρόβλημά τους  ειρηνικά και με διάλογο, τότε απευθύνονται στην ομάδα της σχολικής διαμεσολάβησης. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η επιθυμία και των δύο πλευρών να επιλύσουν τις διαφορές τους συνεργατικά, αυτόνομα και εποικοδομητικά.

   Η εφαρμογή ενός αποτελεσματικού προγράμματος σχολικής διαμεσολάβησης στηρίζεται σε τρία βασικά στοιχεία: α) ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης στη διαμεσολάβηση, β), μία ομάδα διαμεσολαβητριών, διαμεσολαβητών που να είναι αντιπροσωπευτική του σχολικού πληθυσμού (φύλο, ηλικία, εθνικότητα, κοινωνικο-οικονομικό υπόβαθρο, σχολική επίδοση) και γ) τη μέγιστη δυνατή υποστήριξη από το προσωπικό του σχολείου. Είναι μία δομημένη διαδικασία, η οποία χαρακτηρίζεται από τη σχετική αυτονομία των μαθητριών και των μαθητών στην επίλυση των συγκρούσεών τους, την εθελοντική συμμετοχή τόσο των διαμεσολαβητών/τριών όσο και των διαμεσολαβούμενων. Απαραίτητες προϋποθέσεις είναι: η εχεμύθεια, η αμεροληψία, η ενεργητική ακρόαση, η εξισορρόπηση δυνάμεων μεταξύ των διαφωνούντων, ο σεβασμός, η ειλικρίνεια και η αυτοπεποίθηση.

 Στόχοι της σχολικής διαμεσολάβησης είναι καταρχήν να ελαχιστοποιηθούν οι βίαιες και επιθετικές συμπεριφορές μεταξύ των μαθητριών και των μαθητών. Στη συνέχεια να ενδυναμωθούν οι ήδη υπάρχουσες φιλικές σχέσεις και να μην διαλυθούν. Να επιβάλλονται λιγότερες τιμωρίες και πειθαρχικά μέτρα(αποβολές) από τις/τους εκπαιδευτικούς. Επιπλέον, να δημιουργηθεί ένα κλίμα ασφάλειας και εμπιστοσύνης στο σχολείο. Να οριστεί ένα πλαίσιο συνεργασίας και εύρεσης αποδεκτών λύσεων στις μαθητικές συγκρούσεις. Να διαχέονται στο σχολείο ως πρακτικές και συμπεριφορές οι έννοιες της δικαιοσύνης και της ισότητας, από όλο το σχολικό πληθυσμό και την τοπική κοινωνία.

 Τα  κύρια βήματα της σχολικής διαμεσολάβησης είναι:

 Καλωσορίζουμε θερμά  το πρόσωπο που έρχεται στην ομάδα για να μιλήσει.

• Εμπνέουμε και υποσχόμαστε την εμπιστοσύνη . Εκτός αν υπάρχει πολύ σοβαρή ένδειξη ότι απειλείται η ζωή κάποιου, κάποιας και του ανακοινώνουμε ότι θα το πούμε.   
• Ενεργητική ακρόαση. Ακούμε με ενδιαφέρον, με προσοχή, με σοβαρότητα, δεν διακόπτουμε, δεν παίρνουμε το μέρος κανενός, δεν υποδεικνύουμε το τι πρέπει να κάνει και προσέχουμε το θέμα των συμβουλών.
• Προσπαθούμε να μάθουμε περισσότερες πληροφορίες, κάνοντας ερωτήσεις ανοιχτού τύπου που η απάντηση δεν είναι με ένα ναι ή όχι αλλά αναλυτική. Δηλ. ρωτάμε: που συνέβη, πότε, πως, με ποιον, από πότε συμβαίνει αυτό, έχει ξανασυμβεί, τι εννοείς όταν λες?, πως αισθάνθηκες, τι ανάγκη είχες;
• Όταν το πρόσωπο που ήρθε στη διαμεσολάβηση, ολοκληρώσει όσα έχει να πει, επαναλαμβάνουμε με δικά μας λόγια, σε μία ανακεφαλαίωση  όλα όσα μας είπε.
• Στο τέλος, προσφέρουμε τη βοήθεια , ρωτώντας και τα δύο πρόσωπα: εσύ πως θα ήθελες να σε βοηθήσουμε ; Τι θέλεις από εδώ και πέρα να γίνει με την, τον..; Έπειτα βρίσκουμε μία κοινή λύση και από τις δύο πλευρές και συνυπογράφουν ένα συμβόλαιο μη επανάληψης του περιστατικού. Μετά από 2-3 εβδομάδες επαναλαμβάνουμε τη συνάντηση για να δούμε αν τηρήθηκε η συμφωνία και πως εξελίσσεται η σχέση τους.

       Η σχολική διαμεσολάβηση διδάσκει τεχνικές διαπραγμάτευσης, συνεργατικής επίλυσης προβλημάτων και αυτοδυνάμωσης των εμπλεκομένων. Όλη αυτή η διαδικασία συνδράμει αποτελεσματικά στο να κατανοήσουν οι μαθήτριες και οι μαθητές καταρχήν την έννοια της σύγκρουσης, τις μορφές της βίας και τα κριτήρια μιας ειρηνικής επίλυσης της διαφωνίας. Επιπλέον, καλλιεργείται ένα πλαίσιο διαλόγου, ενεργής συμμετοχής και κοινωνικής ευθύνης στο σχολείο.  Διαμορφώνεται μία σχολική κοινότητα όπου ενθαρρύνονται οι μαθήτριες και οι μαθητές, να αναγνωρίζουν τα συναισθήματά τους, να τα εκφράζουν, να διερευνούν τις ανάγκες τους και να διατυπώνουν με σαφήνεια τα αιτήματά τους για μη βίαιες συμπεριφορές.  Ενσωματώνονται σε μία βιωματική διαδικασία ενεργητικής μάθησης.

       Στις συναντήσεις των διαμεσολαβήσεων, οι οποίες γίνονται εντός σχολικού ωραρίου, σε συγκεκριμένο προκαθορισμένο χώρο όπου έχουν πρόσβαση μόνο η ομάδα της διαμεσολάβησης, και οι δύο πλευρές επικοινωνούν με έναν πρωτόγνωρο τρόπο, γιατί καλούνται να εκφράσουν με σαφήνεια και ακρίβεια τα συναισθήματά τους και τις ανάγκες τους. Οι 4 βασικές ερωτήσεις που καλούνται να διερευνηθούν είναι: τι συνέβη, πως νιώθεις για αυτό, τι θα ήθελες να γίνει  και τι πιστεύεις ότι πραγματικά μπορεί να γίνειΗ ομάδα της διαμεσολάβησης επικεντρώνεται στα κοινά σημεία των δύο πλευρών, αναζητούνται πιθανές λύσεις από κοινού και συμφωνούν γραπτά στη λύση που αποφασίζουν και δεσμεύονται στη διατήρησή της. Επιπλέον, συμφωνούν σε μία μελλοντική συνάντηση ανατροφοδότησης. Αυτενεργούν, συναποφασίζουν και λειτουργούν αυτόνομα μέσα στη σχολική κοινότητα.